İnovatif ve Üretken Çocuk Yetiştirmek

Kendisini, yaptıklarını, yazdıklarını uzun süre uzaktan takip eden biriydim. Farklı geliyordu bana diÄŸer influencerlardan, o da benim gibi görsel koymuyordu, düÅŸündükleri ve ürettikleriyle mevcuttu sanal alemde. Ben de Ä°novasyon ve Teknoloji kurucu müdürü olunca çevremde bu alanda kimler çalışıyor, çocuklarla, gençlerle nasıl daha farklı atölyeler etkinlikler yapabiliriz diye düÅŸününce, davet ettim kendisini ve görüÅŸtük. Neler yapabiliriz daha fazla diye. Ve ürettik 2 yıl boyunca, seminerler, atölyeler, bilgilendirmeler, etkinlikler düzenledik. Buradan kendisine ve kocaman yüreÄŸine canı gönülden teÅŸekkür ediyorum. 

Sosyal medyada bileniniz vardır belki Mühendis-anne den bahsediyorum yani eÄŸitimci/yazar ÇiÄŸdem Sezer ‘den. Yeni kitabı çıktı. SipariÅŸ verdim aldım, hatta yeni görev yerime ziyarete gelmiÅŸti, o arada kitabı imzalattım bile. Havamı da atayım. Öyle ya bir yazarla buluÅŸmanın, sohbet etmenin, kitapla ilgili konuÅŸmanın keyfini, çok okuyanlar bilir.

Ben kendisi izin verirse, ne “mühendis anne” diyorum ne de “ÇiÄŸdem hocam”, o benim “mentörüm”. Evet, herkesin bir koçu bir mentörü olsun diyoruz ya biz koçlar, ÇiÄŸdem sezer’de zamanla, ışığıyla beni aydınlattığı için mentörüm ünvanını aldı benden.

Kendisini tanıdığım fikirlerini beÄŸendiÄŸim, keyifle sohbet ettiÄŸim, yaratıcı, yenilikçi toplumsal geliÅŸime önem veren biri olunca kitabını da altını çizerek büyük bir dikkatle okudum. Öncelikle söylemeliyim bu kitabı herkes önce kendisi için sonra çocuÄŸu için okumalı. Çünkü benim kitapta en çok hoÅŸuma giden cümlelerden biri “Ä°novatif çocuklar yetiÅŸtirmek için Ä°novatif yetiÅŸkinler olmak gerekiyor.” Cümlesi oldu. Ve devam ediyor “sadece kurumlar deÄŸil, bugünün deÄŸiÅŸim dünyasında, birey olarak inovatif olmak, özgün olmayı, yaratıcılığı, üretkenliÄŸi, problem çözme becerisini, takımdaÅŸlığı, sürekli öÄŸrenme ve geliÅŸmeyi içerir. Hem kiÅŸisel hayatınızda hem de profesyonel iÅŸ hayatınızda inovatif olmak inovasyon yapmak büyük avantajlar saÄŸlar.” GeçtiÄŸimiz günlerde “21. Yy yetkinlikleri” baÅŸlıklı bir yazı kaleme almıştım. ÇiÄŸdem Hocanın bahsettiÄŸi özellikler tam da 21. yy yetkinliklerini içeriyor. KiÅŸinin kendisinin geliÅŸen, deÄŸiÅŸen dünyaya adapte olmak istemesi çok deÄŸerli. Koçluk yaptığım bir danışanım neden benimle çalışmak istediÄŸini belirtirken “çocuklarım için kendimi geliÅŸtirmek istiyorum” demiÅŸti. Ä°ÅŸte bu kitap kendisi ve çevresindekileri geliÅŸtirmek isteyenlere yazılmış.

Bu konuda bende geliÅŸime ve deÄŸiÅŸime uyum saÄŸlamaya çalışan biri olarak, Seytim’de yöneticilik yaparken, tekrara fazla düÅŸmeden, sürekli farklı, Ä°novatif etkinlikler, atölyeler araÅŸtırırdım çocukların gençlerin ufuklarını açacak. Rutini sevmez bir bünyem var. Ä°cat çıkarmayı ben de seviyorum ÇiÄŸdem hoca bilir beni. Çünkü gerçekten ÅŸuna inanan biriyim, çocuk ne kadar fazla farklı kelime ile karşılaşırsa büyürken, beyninde o kadar fazla nöron birbiriyle iletiÅŸime geçer ve geliÅŸir, mesela en çok raÄŸbet gören etkinliklerden biri “Stem ve mühendislik atölyeleri”, “uzay ve astronomi atölyeleri” olurdu Seytim’de.  DüÅŸünsenize mühendislik ve uzay konularıyla ilgili bir dolu kelime ekleniyor çocuÄŸun bilgi daÄŸarcığına. Belki merak ediyor araÅŸtırıyor, mühendislik ne demek? Tasarım ne demek? Kodlama ne demek? Nasıl yapılır? Veya nasıl astronot olunur? Galaksi nedir? Yıldızlar nasıl oluÅŸur? Ä°novatif ve yaratıcı çocuk yetiÅŸtirirken de en çok istediÄŸimiz ÅŸeylerinde başında gelmiyor mu ne de olsa “merak”.

Kitabı okurken en çok hoÅŸlandığım ÅŸeylerden biri de ÇiÄŸdem hocanın beslendiÄŸi TedX konuÅŸmaları ve okuduÄŸu kitapları satır aralarında keÅŸfetmek oldu. Ben de hem kitap okumayı hem de TedX konuÅŸmalarını fazlaca dinleyen biri olunca hepsinin altını çizdim.

Kitaplar örnek verecek olursam;

1. Çocuk Zihnini Anlamak- Susan Engel.
2. Yaratıcılık – John Hegarty.
3. Mükemmel Olmamanın Hediyeleri – Brene Brown.
4. Otuz Milyon Kelime – Dana Suskind. Bu arada bu benimde en sevdiÄŸim ve her doÄŸum yapan annenin okuması gerektiÄŸine inandığım bir kitaptır.
5. Potansiyeli çoÄŸaltan Liderlik – Lise Wiseman

TedX

1. Jamie Oliver- Her ÇocuÄŸa YemeÄŸi ÖÄŸretin
2. Prof. Dr. Randy Pausch – Son KonuÅŸma
3. Etkili dinlemenin 5 yolu- Julian Tressure
4. Bu bilim adamı elmalardan kulak yapıyor – Andrew Pelling

Daha fazlası için yine kitaba yönlendireceÄŸim sizi.

Kitabın sayfalarında ilerledikçe filozof, bilim insanı ve düÅŸünürlerin özlü sözlerinin her bir konuya özel seçilerek eklendiÄŸini görüyorsunuz. Bilimsel araÅŸtırma sonuçları ve rakamsal verilerle kanıtlanmış çalışmalar her bir konu baÅŸlığında yazarımızı destekliyor.

Öncelikle Ä°novatif ve yaratıcı olmayı kelime anlamlarıyla detaylı bir ÅŸekilde açıklanmış kitapta. Sonrasında ise bireylerin Ä°novatif ve yaratıcılık özelliklerini geliÅŸtirebilecek konu baÅŸlıklarına ayrılarak her baÅŸlık oldukça detaylı bir ÅŸekilde ele alınmış. Yazar okullarda, fabrika ve kurumsal firmalarda Ä°novatif ve yaratıcılık konularında eÄŸitmenlik de yaptığından orada yaÅŸadığı tecrübelere de yer vermiÅŸ. Bunların da konuları somutlaÅŸtırmak adına oldukça verimli olduÄŸunu düÅŸünüyorum.

EÄŸitimde inovasyon, teknoloji ve inovasyon, kelimelerin yaratıcı ve yenilikçi düÅŸünmeye katkısı, Sınırlar ve zorluklar, boÅŸ zamanların kıymeti, sporun inovatif düÅŸüncedeki büyük gücü, psikolojik güven ortamında yaratıcı çocuklar, tasarımın gücü, yazarak yaratıcılık, mizahın gücü gibi daha birçok konuyu baÅŸlık baÅŸlık ele almış yazar. Ä°lgili baÅŸlıktaki konularda detaylı açıklamalar, kısa ama etkili hikayeler ve çocuklarla yapabileceÄŸimiz etkinlik örnekleriyle zenginleÅŸtirmiÅŸ içeriÄŸini. Her bir örneÄŸi “ne kadar kolay uygulayabileceÄŸim bir ÅŸey”, “bunu neden düÅŸünemedim”, “bunu mutlaka uygulamalıyım” ya da “bunu ben de yapıyorum” diye düÅŸünebilirsiniz.

Son olarak da yetiÅŸkinler için Ä°novatif düÅŸünmenin 100 yolu diye bir baÅŸlık var mesela sizin için birkaç tane seçtim.

1. Tasarım dergileri okumak
2. Minik öyküler yazmak
3. Teknolojiden uzak zamanlar yaratmak
4. Bir hobi edinmek
5. Pozitif insanlarla birlikte konuÅŸ ve öÄŸren
6. Mizah dergileri oku, felsefe oku,
7. Müze ve sergileri gez

bunlardan bir kaçı.

Ä°novatif çocuklar yetiÅŸtirmek için çocuklarla birlikte yapabileceÄŸimiz 75 ÅŸey baÅŸlığında ise:

Atık malzemelerden çeÅŸitli tasarımlar yapın diyor karton kutular, plastik ÅŸiÅŸeler, kapaklar vb.

 Beyin fırtınası yapın, bir probleme inovatif çözümler üretin, örneÄŸin okulda sıkça kaybolan kalemleri bulmak ya da kaybolmasını önlemek için nasıl bir ürün tasarlardın?

Birlikte belgeselleri izleyin

Ä°cat defteriniz olsun, birlikte yeni fikirler ve yeni buluÅŸlar yapıp bu deftere çizin ve anlatın, her bir icadınızın ismi ve bulduÄŸunuz tarihi not edin.

Birlikte kodlama öÄŸrenin, yeni oyunlar tasarlayın

Doğada birlikte kamp yapın

Müzik dinleyin, dans edin,

Taş boyamaları yapın, kendi taş boyama tasarımlarınızı oluşturun

Blok yazmaya baÅŸlayın. ÇocuÄŸunuzla birlikte yazabileceÄŸiniz bir blok tasarlayın takipçi sayısını düÅŸünmeden yapın bunu blok ismine birlikte karar verin. Logonuzu, markanızı, birlikte tasarlayın. EÄŸer bir bloÄŸunuz varsa çocuÄŸunuzun da bu bloÄŸa yazmasını teÅŸvik edin. Bu tam da benim yaptığım iÅŸte. Kızımın birkaç tane makalesi var, oÄŸlumda özellikle covid döneminde Ä°ngilizce oyun tasarlamıştı web2.0 araçlarıyla mesela hepsi yayında annerehberi.com.tr ‘de.

Kelime avı oyunu oynayın.

Origami yapın.

Birlikte yapboz yapın.

Yani aslında özeti zamanınızı ayırın, emek verin, yön verin, çocuklar emek ve zaman istiyor. Hep söylüyorum eÄŸer siz zaman ayırmazsanız teknolojik cihazlar istemediÄŸiniz kadar zaman ayırıyor çocuklarınıza ama sonuçlarına katlanmak zorundasınız. Gelecekte üzülmemek için onlara büyürken yeterince ihtiyaçları olan kadar zamanı ayırmalısınız.  

Ä°novatif çocuklar yetiÅŸtirmek için çocuklarla birlikte yapabileceÄŸiniz 75 ÅŸey, soru sormanın, çocukları düÅŸünmeye sevketmenin ve merak duygusunun önemini vurgulayan soru örneklerini içeriyor. Mesela siz de bunları çocuÄŸunuza sorabilir onlarla keyifli bir sohbet baÅŸlatabilirsiniz.

Ä°nsanlar uçabilseydi ne olurdu?

 
Kendi gezegenini tasarlasaydın orada ne gibi şeyler olurdu?

En sevdiÄŸin kitaptaki karakterlerden biriyle bir gün geçirebilseydin neler yapardın?

 EÄŸer bir aÄŸacın dilini anlayabilseydin ona hangi soruları sorardın?

Sizlere bugün elimden geldiÄŸince akıcı, bilgi dolu, hem size hem de çocuÄŸunuzu 21. yy yetkinlikleriyle donatabileceÄŸiniz bir kitabı yorumlamaya çalıştım. KiÅŸisel ve çocuk geliÅŸimi kitabı okumayı sevenler, geliÅŸimin ve deÄŸiÅŸimin önemine inananlar hiç durmasın hemen gidip bu kitabı alsın diyorum. Sevgiyle kalın.