ÇOCUĞUNUZA SINIR KOYMA

Çocuklar için birçok yabancı durum ve kavramla dolu olan dünya, onlar için hem merak kaynağıdır hem de bilinmezliğin getirdiği endişelerle doludur. Bu nedenle çocuklar, onlara yeni yollar gösterecek, nelerin güvenli nelerin güvensiz olduğunu anlatacak, davranışlarının sonuçlarını öngörmelerine yardım edecek ebeveynlere ihtiyaç duyarlar. Kısacası çocuklar neyi ne kadar yapabileceklerini bilmek isterler. İşte tamda bu konuda yazılmış olan, ebeveynlerin ve çocuklarla çalışan uzmanların başucu kitabı olarak nitelendirdiği Robert Mackenzie tarafından kaleme alınmış “Çocuğunuza Sınır Koyma” kitabını sizlere tanıtmak istedim.

Çocuğunuza Sınır Koyma kitabı; yazar tarafından 8 yıl boyunca yürütülen çalışma gruplarında biriken bilgilerin vücut bulmuş halidir. Çalışma gruplarında edinilmiş zengin pratik bilgiler ışığında yazılan bu kitap okurlara işlevsel çözümler ve örnekler sunmaktadır.

Çocuğunuza Sınır Koyma kitabı 14 alt bölümden oluşmasına karşılık anlatılan konu bakımından kitabı 2 bölümde ele almak daha doğru olacaktır. İlk bölümde ebeveynlerin; sınır koyma sürecini tanımlamaları, etkili olmayan sınır koyma yöntemleri, nasıl sınırlar koyulduğu ve bu sınırları çocuklarına nasıl öğrettikleri konusunda farkındalıklarını artırmak amaçlıdır. “Etkili sınır koymak için yapılacak ilk şey, yanlış giden şeylerin farkına varmaktır.” der Mackenzie.

Kitabın ilk bölümünde işlemeyen yöntemlerinin farkına varan okur, ikinci bölümle birlikte yeni yöntemler öğrenmeye başlamaktadır. Bu bölümde çocuğunuza koyacağınız sınırın yumuşak ya da sert sınırlar mı olacağına ya da kesin sınırlar mı olacağına kendiniz karar vereceksiniz. Yazar çocukların kuralları delme girişimlerini ve anne babaların bunlara verdiği tepkiler döngüsüne “dans etmek” tabirini kullanarak akılda kalıcılığı artmıştır. Kitap, çocukların ısrarcı sınır delme girişimlerine yani dans tekliflerine karşı ebeveynlere önleyici tavsiyeler sunmakta. Sınır koyma sürecinde çocuklara; süreci kolaylaştıran teşvik edici mesajların nasıl verileceğinden ve süreci zorlaştıran cesaret kırıcı mesajlardan bol örneklerle bahsedilmektedir.

Örnek: Çocuğunuz parkta oynarken arkadaşına vurduğunda;

 “Bıktım artık. Ne kadar kötü bir çocuk oldun sen böyle” demek yerine aşağıdaki gibi demeliyiz.  (Cesaret Kırıcı Mesaj)

 “Ali arkadaşına vurmayı bırak.” (Teşvik Edici Mesaj)

Belki de her anne babanın çocuğuna öğretmek istediği şey olan sorun çözme becerileri kitapta detaylıca ele alınmıştır. Örneğin; anaokulunda çalışan bir psikolog olarak bu bölümden öğrendiğim seçenek sunma yöntemi; benim, ekip arkadaşlarımın ve birçok velimin hayat kurtaran tekniği olmuştur.

 Kitabın ikinci bölümünün son kısmında belki de anne babaların en az kullandıkları ancak bir o kadar da etkili bir teknik olan “kuralları sonuçları ile destekleme” anlatılmıştır. Mackenzie bunu söyle ifade eder: “Sözlerinizle davranışlarınız arasındaki tutarlılık devam ettikçe sınırlarınızın daha az zorlandığına ve sonuçlara katlanma yöntemine daha az şahit olacaksınız.”

Çocuğunuza Sınır Koyma kitabı sınır koyma konusu dışında okura; ergenlere sınır koyma, Hiperaktivite ve Dikkat Eksikliği olan çocuklara yardımcı olma ve çocuklar için ev işleri konularında pratik bilgiler de sunmakta.

Her bölümün sonunda yer alan egzersizler, kolay uygulanabilir bilgiler ve en önemlisi de akıcı dili ile vazgeçilmez bir başucu kitabı niteliği taşıyor.

Kitabın bütün ebeveynlere ve çocuklarla çalışan uzmanlara ulaşması dileğiyle, keyifli okumalar…

Ahmet Sert

Psikolog