TÃœKETÄ°M TUZAÄžI

Sosyal medyada kaydırma çılgınlığının yan etkilerinden biri de ÅŸüphesiz reklamlar aracılığıyla takipçilere satış yapılması. Haydi, itiraf edelim herkes ihtiyacından fazlasını alıyor öyle deÄŸil mi? Ä°ÅŸte bu belgesel tek tıkla kolayca aldığımız ürünleri ve bu ürünlerin serüvenini, çevreye bıraktığı izleri anlatıyor.

E-Ticaret geldi sürdürülebilirlik hikâye oldu. Eskiden bir ürün almak bu kadar kolay deÄŸildi. Evden çıkacaksınız, arabanıza binip gideceksiniz, ürünleri seçeceksiniz alacak ve eve geri döneceksiniz. Ne kadar uÄŸraÅŸtırıcı deÄŸil mi? Åžimdi bir tıkla her ÅŸey kapında. Ä°htiyaç varsa alınacak ürüne gerçekten sorun yok ama ya ihtiyacınızdan fazlasıysa? Netflix’ te yeni yayınlanmaya baÅŸlayan bu belgesel kolay ulaÅŸabildiÄŸimiz ürünlerin yolculuÄŸunu anlatıyor.

Çalıştıkları ÅŸirketin tutum, davranış ve ilkeleri genellikle çalışanın deÄŸerleriyle örtüÅŸmediÄŸinde çalışanla ÅŸirket ayrılık sürecine giriyor. Sürekli insanlara yeni ÅŸeyler satmaya çalışan kiÅŸiler, ÅŸirketten ayrıldıktan sonra kendilerine göre ÅŸirketlerin (Amazon, Adidas, HM, her gün 3,5 milyar satış yapan unilever ve daha fazlası) yanlış olduÄŸunu düÅŸündükleri uygulamaları gözler önüne seriyorlar. (Ne kadar doÄŸru bir davranış o tartışılır ama ÅŸu an konumuz bu deÄŸil.) Bizler de böylece arka kapılar ardında neler oluyor öÄŸrenmiÅŸ oluyoruz.

Üretilen ayakkabılar, kıyafetler, teknolojik cihazlar ve daha fazlası. Firmalar ömrünün sonunu düÅŸünmedikleri ürünler üretiyorlar.

Üreticiler sadece 5 strateji ile üretim yapıyorlar ve böylece daha da daha da fazla büyüyorlar. Bu 5 strateji:

1. Daha çok sat
2. Daha çok israf et
3. Yalan söyle
4. Büyürken durmak bilme
5. Daha çok gizle

Teknoloji firmaları ürünlerini çok daha kolay bozulacak ve yenilenmesi gerekecek ÅŸekilde üretim yapmaları “daha çok sat” stratejisi için uygulanıyor mesela. Firmalar “planlı eskitme” diye bir strateji uyguluyorlar. Evet, neden telefonumuzla ilgili, “bazı modellere belirli bir tarihten itibaren güncelleme gelmeyeceÄŸi” konusunu konuÅŸuyoruz mesela. Neden kulaklıklar sürekli bozuluyor? Hiç bozulmayacak ÅŸekilde yaparlarsa, tasarlarlarsa nasıl yenisini satacaklar? Bizim evde bile bir sürü bozuk kulaklık var.

Markalar satılmayan ürünlerini “indirim sırf marka deÄŸerlerini düÅŸürmesin diye kullanamaz halde parçalayıp” atıyorlarmış mesela öÄŸrendiÄŸimde çok ÅŸaşırdım. Görünmeyecek yerlere atıyorlarmış yiyecekleri de. Koliler, çuvallar içinde araÅŸtırılıp bulunan ürünleri izliyorsunuz.

Bir ÅŸeyi attığımızda o dünyadan yok olmuyor. Bir vatandaÅŸ ömrünü atıkların ne olduÄŸunu takip etmeye adamış. Bir bilgisayar monitörüne takip cihazı yerleÅŸtiriyor. Almanya Dresden’ den baÅŸlayan yolculuk, önce Belçika ve en son Tayland’ da son buluyor. Ve araÅŸtırmacı Tayland a gidiyor. Orada iÅŸçilerin saÄŸlıksız koÅŸullar altında bu atıkları parçaladığını gözlüyor.
Bir mühendisin söylediÄŸi çok deÄŸerli: “Bizim gibi mühendisler ürün tasarlarken, kullanım ömrü bittikten sonra ne olduÄŸunu hiç düÅŸünmüyoruz” diyor.

Üzerine çok düÅŸünülür, konuÅŸulur bu belgeselin. Gerçekleri yansıtan bu tür çalışmaların artması gelecekle ilgili daha fazla farkındalık misyonu yüklenmemizi saÄŸlar ne dersiniz? Zamanınız varsa kesinlikle izleyin derim. Tavsiye için @muhendis.anne ÇiÄŸdem hocama teÅŸekkür ediyorum.

Sevgiyle kalın.