Küçük Bibliyofiller Yetiştirmek Kolay Mı

 

Hayatımıza gireceklerinin haberini aldığımız andan itibaren ebeveynler olarak çocuklarımız için birçok ÅŸey yapmayı hedefleriz. Hayatın en güzel mucizelerinden biri olan bebeÄŸimizle karşılaÅŸtığımız anda nasıl iletiÅŸim kuracağımızı, nasıl tutacağımızı, hangi saatlerde hangi sıklıklarla beslememiz gerektiÄŸini, anneler için süt yapan besinleri, babalar için iletiÅŸim saÄŸlayıcı formülleri, nasıl yıkayacağımızı, büyüteceÄŸimizi v.s. çoktan araÅŸtırmış, uygulamaya geçirmek için yaydan atılmayı bekleyen oklar gibiyizdir.   

Tüm bu araÅŸtırmalarımızı çocuklarımızın sadece doÄŸduÄŸu anlar için deÄŸil hayatlarının her aÅŸamasında devam ettirir daha iyi nasıl yetiÅŸtirebileceÄŸimize dair yollar bulmaya çalışırız. Yapılan araÅŸtırmalar arasında yer alan en önemli konulardan biri de “Çocuklarımızla kitapları nasıl tanıştırmamız?”, “Kitaplardan nasıl keyif almalarını saÄŸlamamız?” ve “Küçük bibliyofilleri nasıl yetiÅŸtirmemiz?” gerektiÄŸi üzerinedir.

“Bibliyofil” Yunanca kökenli bir kelime olup “kitapsever” demektir. Bibliyofiller aynı zamanda severek okuduÄŸu kitaba sahipte olmak isterler. Küçük kitap kurtlarını ya da bu kitapseverleri yetiÅŸtirmek kolay mıdır? Sabır ve emek isteyen bir süreçtir.  

Bu makalemde sizlere uzun süredir benimde üzerinde yoÄŸun bir ÅŸekilde araÅŸtırma yaptığım, deneyip uyguladığım ve yararlı olduÄŸunu düÅŸündüÄŸüm kitabı sevdirme yöntemlerine iliÅŸkin bazı noktalara deÄŸineceÄŸim.

“Çocuklara kitap sevgisi nasıl verilir?” , “Çocuklar kitapla nasıl tanıştırılmalıdır?” diye düÅŸünürken kendi kendime “Acaba ben kitaplarla nasıl tanıştım?” ve “Ä°çimde ki kitap sevgisi nasıl oluÅŸtu?” diye sordum. Aklıma gelen tek görüntü babamın akÅŸam yemeklerinden sonra bir köÅŸede kitap okuması ve çok yakın aile dostumuzun sahip olduÄŸu o kocaman kitaplık oldu. Evet ben kitaplarla babamın okuduÄŸu kitaplar vasıtasıyla tanıştım. Kitapları o kocaman kitaplığın raflarında dizili yüzlerce kitaba dokunarak, kokusunu içime çekerek, okuyup anlamaya çalışarak sevdim.

  • Bebekler ve çocuklar baÅŸkaları tarafından tekrar tekrar gösterilen eylemleri kopyalarlar. Bu sosyal, biliÅŸsel ve sembolik geliÅŸimin önemli bir özelliÄŸidir. Evlerinde okuyan bir kiÅŸi görmek bebeklerde ve çocuklarda taklit yolu ile kitap yakınlığı, kitap tanışıklığı saÄŸlayacak bir unsurdur.  Bu durum elbette hemen çocuÄŸun taklit yolu ile kitabı elinde tutup anlamlı okumalar yapacağı anlamına gelmez çocuÄŸun kitapla aÅŸina olması, tanışması anlamında büyük önem taşır.
  • Bebeklikte anlatılan masallarla kitaba sevgi saÄŸlanabilir. Anlatılan masala ait resimli kitabı çocuÄŸun incelemesine fırsat vermek, kitabı interaktif okumak (okunan masala yaratıcılık katıp farklı seslendirmeler ile okuma yapmak, kuklalar ile okumayı canlandırmak) bebeÄŸin kitapla tanışması ve dokunsal, iÅŸitsel anlamda baÄŸ kurması açısından önem taşır.
  • ÇocuÄŸa kitabı sevdirmek için: “Bir kitapçıya gidin. Orada gözünüze en hoÅŸ gelen kitabı alın ve eve geldiÄŸinizde çocuÄŸunuza verin. ÇocuÄŸunuz kitabı sevecektir” ÅŸeklinde bir reçete sunmak maalesef mümkün deÄŸildir. Çünkü her çocuk kendi doÄŸasında farklıdır. Bir çocuk için uygun olan bir yöntem baÅŸka bir çocukta aynı etkiyi göstermeyebilir. Bu noktada ebeveynin çocuÄŸunu iyi tanıyor olması gerekir.
  • Uyumadan önce ebeveyn ile yapılacak olan kitap okuma zamanları hem çocuÄŸun kitaba alışmasını hem de ebeveyn ile kaliteli zaman geçirmesini saÄŸlayacaktır. Bu nokta da önemli olan bir baÅŸka husus ise ebeveynlerin çocukların kitap okumayı öÄŸrenme sürecinden sonra “haydi artık kitabını kendin oku “diyerek bu alışkanlığı hemen bırakmasıdır. Bu davranış yapılmadığı zaman çocuÄŸun ebeveyni ile geçirdiÄŸi kaliteli zamanı kaybetmesine ve akabinde kitaba karşı soÄŸumasına neden olmaktadır.
  • Yazısı az olan kitaplarla baÅŸlamak çocuÄŸu kitaplardan korkutmamak adına atılacak önemli bir baÅŸka adım olabilir.
  • Çocuklarımıza erken çocukluk dönemlerinden itibaren ulaÅŸabilecekleri seviyelerde kitaplıklar oluÅŸturmak çocukların kitap sevgisini oluÅŸturmada etkili olacak bir diÄŸer unsurdur.
  • Çocuklarımıza evde kitap okuyabilecekleri özel köÅŸeler oluÅŸturmak o köÅŸede geçirilecek özel kitap saatleri çocukların ilgisini çekebilir. Ä°simlendirilen aktiviteler oyun saati, kitap okuma saati, pasta yeme saati, park zamanı gibi çocukta beklenilen ve kavuÅŸma isteÄŸi uyandıran durumlar oluÅŸturur.
  • Çocukların anne ve baba ile yaptıkları hafta sonu gezilerinde kitapçılara uÄŸramak, orada kitapları incelemesini saÄŸlamak, sevdiÄŸi birkaç kitabı alıp eve geldiÄŸinde o kitaptaki maceraya koÅŸmasını saÄŸlayabilir.
  • Çocuklarımızı kütüphaneler ile tanıştırmak, kütüphanelere üye yapıp kitap alıp verme sorumluluÄŸunu vererek kitaba sahip çıkmasını, belli sürelerde okuması gerektiÄŸini bilmek kitap ile iliÅŸkisine düzen getirebilir.
  • Çocuklarımıza kitap seçerken çocukların keyif alacağı tarzda kitaplar seçmek kitap sevgisi aşılamakta etkili yollardan biridir. YaÅŸ gruplarına ve çocuklarımızın karakteristik özelliklerine göre doÄŸru kitap seçimleri yapmak önemli bir husustur. ÖrneÄŸin ilk okul dönemlerinde çocuklar macera kitaplarını severler. Bu dönemlerde bu tarz kitaplar tercih edilebilir ya da çocuÄŸumuz çizgi roman tarzı seviyorsa keyif alarak okumasını saÄŸlamak amacıyla bu tarz kitaplar almayı tercih edebiliriz. Keyif alınan ÅŸeyler insanda tekrar yapma isteÄŸi uyandırdığı için sıkıcı gelen, eÄŸlenmediÄŸi kitapları sadece okuması gerekiyor diye düÅŸünüp zorlamamalı, çocuk ile kitap arasında kurulacak olan iliÅŸkiyi olumsuz etkilememeliyiz.
  • (Kitap seçiminde dikkat edilmesi gereken hususlar ayrıntılı bir konu olup baÅŸka bir makale konusu olabilir.)
  • Okudukları bir kitabı ebeveyn ile birlikte okumak, kitap üzerine sohbet etmek kitap sevgisini artıracak bir etkileÅŸimdir.
  • Kitaplar hayattır. Bu yüzden hayatta gittiÄŸimiz her yere kitapları taşımak her zaman her yerde istediÄŸin ÅŸekilde kitap okuyabileceÄŸini bilmek ve o özgürlüÄŸü tanımak kitaba karşı zorunluluk durumlarını ortadan kaldırıp daha sıcak iliÅŸkiler kurmasına sebep olur ki “gezencocukkitabi” instagram sayfası bu bakış açısı ile oluÅŸturulmuÅŸ bir paylaşım sayfasıdır.
  • Teknolojinin her yerimizi sardığı günümüzde, birçok uyaranla baÅŸ etmeye çalışırken çocuklarımıza oyunun ortasında ya da izlediÄŸi bir filmin en heyecanlı yerinde “Bugün hiç kitap okudun mu? BoÅŸ boÅŸ internette oyun oynama ya da televizyon izleme kitap oku” demek yerine yaptığı bir eylemde olumsuz baskıdan ziyade günün belli saatlerinde her faaliyete uygun zaman dilimleri ayırarak her anın tadını çıkarmasını saÄŸlamalıyız. Nitekim teknoloji çağında yaÅŸarken çocuÄŸumuzun teknolojiyi hayatından tamamen çıkarıp tüm zamanını sadece kitap okuyarak ya da ders çalışarak geçirmesini beklemek doÄŸru olmayacaktır.

Kitap sevgisini oluÅŸturmak için etkili olabileceÄŸini düÅŸündüÄŸüm Tudem Yayınları tarafından yayınlanan “Merhaba Ben Kitap” kitabını ve TimaÅŸ Çocuk tarafından yayınlanan “Bibliyo Fil” kitabını önerebilirim.

Yarı yıl tatilinin yaklaÅŸtığı ÅŸu günlerde çocuklarınızla keyifli okumalar yapabileceÄŸiniz kitaplı günler dilerim.

 

 

Yazar Hakkında

/images/isik-sarac.jpeg

Işık Saraç

Yazar

Yazarın tüm makaleleri

1 Yorum

Yorum yap