Ergenlik Dönemi Ve Arkadaşlık
Yedi yaÅŸlarından sonra arkadaÅŸlarının çocuk üzerindeki etkisi hissedilmeye baÅŸlanır. Ergenlikte arkadaÅŸa verilen deÄŸerin önem kazandığını görmekteyiz.
Ergenlik baÅŸlarında kızlar ve erkekler vücutlarındaki deÄŸiÅŸmeleri tartışabilecekleri, duygusal durumlarını paylaÅŸabilecekleri az sayıda arkadaÅŸa ihtiyaç duyarlar. Böylelikle kendilerini tanıyabilir ve baÅŸkalarının dünyalarını anlayabilirler. BuluÄŸ çağını izleyen yıllarda ergenin arkadaÅŸ çevresi geniÅŸler, böylelikle insan iliÅŸkileri ile ilgili deneyimleri oluÅŸur. Sosyal geliÅŸme için ergenin akranları ile beraber olmasına ihtiyacı vardır. Bu sıralarda annenin, babanın ve diÄŸer yetiÅŸkinlerin dünya görüÅŸleri reddedilir. Ä°çinde bulunduÄŸu arkadaÅŸ çevresinin deÄŸerleri ve dünya görüÅŸü genç için önem kazanmaya baÅŸlar. Bazı durumlarda ergen akran grubuna kabul edilmek için veya arkadaÅŸları tarafından onay görmek için onların hareketlerini, tutumlarını benimser görünür.
Ergenlerin arkadaÅŸları ile iliÅŸkileri, anne-babaları ile kuracağı iliÅŸkilerden farklıdır. Anne-baba ile çocuk arasında ebeveyn otoritesine dayalı bir iliÅŸki vardır. Anne-baba yol gösteren, doÄŸruları söyleyen ve karar verendir. Buna karşılık akranlarla beraberlik farklı bir iliÅŸkiyi gerektirir. Bu daha eÅŸitlikçi bir sosyal teması gerekli kılar.
Akranlar eÅŸit bilgiye ve yetkeye (otoriteye)sahiptirler. Akranlarıyla kurduÄŸu iliÅŸkide genç, baÅŸta eÅŸitlikçi sosyal iliÅŸki kurmayı, güvenli davranış göstermeyi, kendi düÅŸüncelerini ifade etmeyi, baÅŸkalarının fikirlerini hoÅŸgörü ile karşılayabilmeyi öÄŸrenir. Aynı zamanda ergen, aileden gelen deÄŸer yargıları ile arkadaÅŸlarından gelen deÄŸer yargılarını birbirleri ile uyuÅŸturma uÄŸraşısı içindedir. Karşı cinsin kabul edici tavırlar içinde olması ve gencin beÄŸenmesi ergenin kendini deÄŸerli bir varlık olarak algılamasına ve karşı cinsle daha güvenli iliÅŸkiler kurmasına yol açar.
Çocuklukta arkadaÅŸları ile iliÅŸkileri kısıtlanmış, yetiÅŸkinlerle olan temaslarında horlanmış çocuk bunun etkilerini ergenlik ve yetiÅŸkinlik dönemine de taşır. YaÅŸdaÅŸları ile eÅŸitlik ilkesine dayalı sosyal iliÅŸki kurmakta baÅŸarılı olamayan çocuk ve gençlerin arkadaÅŸları tarafından kabul görme konusunda sorunları olacaktır. ArkadaÅŸlarınca kabul göremeyen çocuk, güvensiz, kırgın ve küskün olur. ArkadaÅŸ grubunca itilme, arkadaÅŸ olmayı istediÄŸi akranları tarafından dışlanma, genci fazlasıyla üzer.
BuluÄŸ yıllarından itibaren ergenin bağımsız davranma eÄŸilimi, idealist biçimde düÅŸünmesi, daha mantıklı biçimde akıl yürütmesi, cinsel bakımdan ortaya çıkan olgunluk belirtilerinin getirdiÄŸi yeni ihtiyaçlar ergenin baÅŸkaları ile iliÅŸkilerini etkiler. Gencin zeka seviyesi, okul baÅŸarısı, fiziksel görünüÅŸü, yetenekleri, duygusal olgunluÄŸu da baÅŸkalarınca kabul edilme-benimsenme derecesini etkilemektedir.
Gencin belli bir alanda hüneri veya becerisinin olması onun arkadaÅŸlarınca daha kolay benimsenmesine yol açar ve böyle gençler arkadaÅŸları arasında sivrilebilir. Grup tarafından kabul görme, gencin kendine olan güvenini pekiÅŸtirir, arkadaÅŸları arasında duygu ve düÅŸüncelerini rahatça dile getirebilir, baÅŸkalarının etkisinde daha az kalabilir. ArkadaÅŸlarınca yeterince benimsenmeyenler, grubun etkisinde daha kolay kalabilir. Kendilerine güvenleri yeterince geliÅŸmemiÅŸ gençler de arkadaÅŸlarının telkinine daha açık olurlar.
GRUBUN ERGEN ÜZERÄ°NDEKÄ° ETKÄ°SÄ°:
Bireyin öÄŸrenilmesi zor ve zaman alan, düÅŸünce gücü gerektiren konularda yalnızken öÄŸrenilmesinin daha kolaylık yarattığı; ama grubun bazı öÄŸrenme durumlarında bireyin öÄŸrenme isteÄŸini ve gücünü arttırdığı gözlenmiÅŸtir. ÖÄŸrenilmiÅŸ bir konunun grup içinde tekrar edilmesinin öÄŸrenmede kolaylık yarattığı görülmüÅŸtür. “sosyal kolaylaÅŸtırma” olarak adlandırılan bu durum sınıfın bazı öÄŸrenme durumlarını kolaylaÅŸtırdığını göstermektedir. Ayrıca grup ortamı rekabeti arttırmaktadır.
Grubun insana en önemli etkilerinden birisi “grup arzusuna uyumdur”. Bir grupta gruptaki insanların bir örnek davranma eÄŸiliminde olduÄŸu gözlenmiÅŸtir. Herhangi bir grupta olduÄŸu gibi, ergenlerin gruplarında da üyeler benzer davranışlar gösterirler. Bu, ortak tavır ve hareketlerde, giyimde, dinlenilen müziÄŸin türünde ve konuÅŸmada da gözlenebilir.
Her grubun kendine has bir sosyal havası vardır. Ergenlerden oluÅŸan arkadaÅŸ gruplarında zamanla ve arkadaÅŸlık iliÅŸkilerinin artması ile bütünlük duygusu artabilir. Bu gruplardaki birbirine baÄŸlılık bir bakıma “biz” duygusunu ortaya çıkarır ve bazen kendi grubundan olmayan diÄŸerlerini “baÅŸkaları”olarak niteleyip, dışlayabilir. Bu duygular gruplar arası zıtlaÅŸmaları ve çatışmaları doÄŸurur.
Bazı genç grupları dışarıya kapalı, kendi aralarında iliÅŸki kuran, çoÄŸunlukla çevresini etkisi altında tutan bir-iki gencin ön ayak olduÄŸu gruplardır. Grup liderlerinin saldırganca davranış sergilemesi ve suça eÄŸilimli olması durumunda gruptaki gençler suç oluÅŸturacak davranışlar sergileyebilirler. Ergenlik dönemindeki birey, grubun etkisine her zamankinden daha açıktır.
Yorum yap