Yeni beceri öğrenmeyi öğrenmek
ÖÄžRENME ZEKASI (LQ)
YENİ BECERİ; ÖÄžRENMEYİ ÖÄžRENMEK
“Yarın okuma yazma bilmeyen kiÅŸi olmayacak; öÄŸrenmeyi öÄŸrenemeyen kiÅŸi olacak.” [1]
Future Shock, 1970, Alvin Toffler
KoçluÄŸun etik kurallarından biri “sürekli öÄŸrenme, kendini geliÅŸtirme” dir. Bu bir yaÅŸam felsefesidir aynı zamanda. ÖÄŸrenmek bir deÄŸerdir. Günümüzde de daha önemli bir deÄŸer haline geldi. Bizler eÄŸitim, öÄŸrenme, performans, potansiyel, koçluk, gelecek ile ilgili emek verenler olarak geliÅŸmeleri, yenilikleri elimizden geldiÄŸince takip etmeye çalışıyoruz. Yenilikleri öÄŸrenerek sadece takip etmek deÄŸil elbette, öÄŸrendiklerini uygulayabilmekte bir kadar önemli. Yani öÄŸrenmek ve öÄŸrendiklerin içerisinde senin deÄŸerlerine uygun olanları yaÅŸamına entegre etmek. Bu geldiÄŸimiz noktada 1970 yılında Futurist Adam Tofler’in sözleri ne kadar da gerçeÄŸi yansıtıyor öyle deÄŸil mi? Artık önemli olan “öÄŸrenmeyi öÄŸrenmek”.
IQ, "Intelligence Quotient" teriminin kısaltması olup "Zekâ katsayısı” anlamına gelir ve en çok hakkında konuÅŸulan türüdür. Zekâ katsayısı veya zekâ seviyesi, zekâyı ölçme amaçlı birkaç farklı standartlaÅŸtırılmış testlerden çıkarılan deÄŸerdir. “Genel zeka” olarak bilinir. EQ “Emotional Quotient” “Duygusal Zekâ”, Daniel Goleman tarafından çok satan kitabı Duygusal Zeka kitabı ile daha çok bilir hale geldi ve kiÅŸinin kendisinin yanı sıra baÅŸkalarının duygularını anlama, sezinleme, yönetme becerisidir.
Günümüzde 7/24 sürekli ulaÅŸabileceÄŸimiz ücretli ve ücretsiz bu kadar fazla öÄŸrenme aracı varken bir zeka türü “LQ” (Learning Quotient) yani “öÄŸrenme zekası” öne çıkmaya baÅŸladı. LQ’ yu kısaca tanımlarsak; KiÅŸinin yeni beceriler öÄŸrenmesi, kendini geliÅŸtirmesi, öÄŸrenmeye açık olması ve iÅŸinde öÄŸrendiklerini uygulayabilmesi diyebiliriz. “KiÅŸinin yaÅŸam boyunca becerilerimizi güncelleme arzusu ve yeteneÄŸidir.”[2] Diyor kısaca Oliver Pickup. Çünkü hızla deÄŸiÅŸen ve geliÅŸen teknoloji sayesinde her gün yeni bir sistem, bir araç, yaÅŸamımızı deÄŸiÅŸtirmek, kolaylaÅŸtırmak için hayatımıza giriyor. ÖÄŸrenmediÄŸimizde kendimizi güncellemediÄŸimizde geride kalıyoruz, yapmamız gerekenleri yapmak için daha fazla efor sarf etmemiz gerekiyor. Yetenek, yetkinlik ve deÄŸerlerimizle uyumlu olanı öÄŸrenmekten, yaÅŸamımızı kolaylaÅŸtıracak bilgileri öÄŸrenmekten bahsediyoruz burada tabi ki. EÄŸitimin bile dönüÅŸtüÄŸü dönemdeyiz. ÖÄŸretmenlerin çocuklarımıza artık “öÄŸrenmeyi öÄŸretmeleri” gerektiÄŸi çeÅŸitli platformlarda dile getirilmeye baÅŸlandı. İnsan ömrünün uzadığı da göz önünde bulundurulursa 21. Yüzyıl becerileri dediÄŸimizde artık bir beceri daha karşımıza çıkıyor “öÄŸrenmeyi öÄŸrenmek”.
Gelin ÅŸimdi yukarıda öneminden bu kadar bahsettiÄŸimiz zekayı geliÅŸtirmek için yöntemlere bakalım;
ÖÄžRENME ZEKÂSINI (LQ) GELİŞTİRMEK İÇİN 12 ETKİLİ YÖNTEM
1) ÖÄŸrenme Tutumunu Güçlendirmek
Bir bireyin öÄŸrenmeye açık, meraklı ve “henüz deÄŸil ama öÄŸrenebilirim” diye düÅŸünmesi oldukça önemli.
2) Zorlanmayı Tehdit DeÄŸil, GeliÅŸim Sinyali Olarak Görmek
Beynin geliÅŸmesi için en büyük fırsatlardan biri “zorlanmaktır”. LQ su yüksek kiÅŸiler zorlandığında “bende bir sorun var” demez; “Burada beynim geliÅŸiyor” diye düÅŸünür.
Bu bakış açısı öÄŸrenmeyi teÅŸvik eder hızlandırır.
3) ÖÄŸrenme Sürecini Küçük Parçalara Bölmek. Japonların ünlü Kaizen Felsefesi’de diyebiliriz. Beyin büyük yükten kaçar, küçük adımları sever.
Mesela;
- 20 dakikalık mikro-öÄŸrenme
- 1 beceri = 1 gün
- Mini hedefler
4) Farklı ÖÄŸrenme Tarzlarını Kullanmaya Açık Olmak
- Görsel
- İşitsel
- Kinestetik
- Dijital ÖÄŸrenme
ÖÄŸrenme yöntemlerini çeÅŸitlendiren bireylerin adaptasyonu artar.
5) Düzenli “Sormaya” Devam Etmek
Soru sorma refleksi, öÄŸrenme zekâsının kalbidir.
6) Bilgiyi Anında Uygun Alanla Bağlamak
Yeni öÄŸrendiÄŸin bilgiyi 24 saat içinde:
- Birine anlatmak,
- Uygulamak,
- Not almak
LQ’yu hızla artırır. Beyin “bu bilgi iÅŸime yarıyor” diyerek saklamaya baÅŸlar.
7) Derin Odak Becerisini GeliÅŸtirmek
LQ, dikkat kasıyla doğrudan bağlantılıdır.
Her gün 10–25 dakika:
- Bildirim kapatma,
- Pomodoro tekniÄŸi
- Tek görev
uygulandığında beyin öÄŸrenmeye hazır hâle gelir.
8) Geri Bildirime Açık Olmak
EleÅŸtirileri geliÅŸim fırsatı olarak görmek. LQ yüksek insanların ortak yönü: “Bana farklı bir bakış açısı sunar mısın?” diye sormaktır.
9) Esnek Beyin (Cognitive Flexibility) Çalışmaları
Her gün 5 dakika bile LQ’yu artırır:
- Farklı bir yol denemek
- Rutin dışında bir etkinlik yapmak
- Yeni bir hobi
Bu, beynin yeni yollar açmasını saÄŸlar.
10) Bilgiyi Mini Paketlere Ayırmak:
- 3 maddelik özet
- Kısa ses notu
- 1 cümlelik çıkarım
ÖÄŸrenme hızını arttırabilir.
11) Duygusal Esneklik ve Özgüven
KiÅŸi yeni bilgiyle karşılaÅŸtığında “Yanlış yapabilirim ama vazgeçmem” diyorsa LQ’su yüksektir. Duygulardan kaçmak yerine, duyguyu fark etmek öÄŸrenmeyi güçlendirir.
12) Yavaşlık ve Tekrar
ÖÄŸrenme zekâsının hızla deÄŸil tekrarla geliÅŸtiÄŸini kabul etmek.
Beyin her tekrarda: “Bu önemli bilgi, bunu saklamalıyım.” diye bir iÅŸaret oluÅŸturur.
[1] Aliza Knox, Forbes, Mart 2022, up-your-learning-quotient-why-lq-matters-more-than-iq-in-todays-fast-changing-world
[2] wtf-is-learning-quotient-and-why-it-matters-now, Oliver Pickup, Worklife, Åžubat 2023
Yorum yap