ÇOCUKLARDA İNATLAŞMA

İnatçılık Nedir?                                                                                                                                                   

İnatçılık, çocuğun nedensizce bazı tavır ve tutumlarda ısrar ederek değişime direnmesi olarak tanımlanabilir. Aslında inatçılık, çocuğun duygusal gelişiminin bir parçasıdır. Benmerkezci düşüncenin etkisiyle çevre ile çocuğun isteklerinin çatışmasının bir sonucudur.

Çocuklarda Görülen İnatlaşma Davranışı Normal Midir?                                                                      

İnatçılık, aslında çocuğun sağlıklı oluşunun bir göstergesidir. Çevreye ve kendi vücuduna egemen olma,  otokontrol ve bağımsızlığın gelişimi için bu duygu gereklidir. Bir bakıma çocuk kişiliğinin sınırlarını çizer.  İnatçılık belli sınırlarda oldukça normal bir durumdur.

Nedenleri

İnatçılık çocuğun, gelişim özelliklerinden,  yetiştirilme biçiminden veya mizacından kaynaklanabilir.

Çocukların İnatçılığını Yönetebilmek İçin Ne Yapmalıyız?

Çocuk inatçılığını yönetebilmek için şunlara dikkat edilmelidir;

• Öncelikle 0-6 yaş grubundaki çocukların inatçılık eğilimleri normal karşılanmalı, sert tepkiler ve cezalardan kaçınılmalıdır.
• Çocuğun inatçılığına karşı inatçılık gösterilmemelidir.
• Her durumda “hayır” diyerek çocuğun önüne doğrudan engeller konulmamalıdır. “ Hayır! Şimdi dışarıya çıkamazsın” demek yerine, “İstersen şimdi dışarıya çıkmak yerine oyuncaklarınla oynayabilirsin.” demek daha etkili bir konuşma biçimidir.
• Anne-babanın çocuğu önceden nelere izin verildiği, nelere izin verilmediği konusunda bilgilendirmesi gerekir. Çocuğa izin verilme veya verilmeme nedenleri açıklanmalıdır.
• Çocuğu hemen suçlamak yerine dinlemek davranışlarının nedenlerini sormak gerekir. Çocuğu dinlemek ve anlamaya çalışmak çocuğa güven verir. Böylece kendini kontrol etmeyi öğrenir.
• Yaş dönemi özelliklerini dikkate alarak çocuklardan uygun davranışlar bekleyip onlardan yapabilecekleri şeyleri isteyerek inatlaşma davranışını engelleyebiliriz.
• Çocuk bir istekte bulunduğu zaman eğer yapabileceğimiz, yapacağımız bir şeyse bu istek uzatılmadan yerine getirilmelidir.

 Çocukta İnatlaşma Davranışını Pekiştiren Davranışlar Nelerdir?

 Emir Vererek Konuşmak

 Emir ifadeleri rahatsız edicidir ve olumsuz duyguları harekete geçirir. Bunun yerine “getirir misin, yapar mısın, gösterir misin, yazmak ister misin” gibi ifadeler daha etkili sonuçlar verir.

 Ailedeki Tutarsızlık

Çocuğun inatçı davranışlar göstermesi, evde tutarsız bir ortam olduğunun göstergesi olabilir. Bazen hayır dediğimiz bir şeye bazen evet diyorsak çocuk da evet cevabını almak için uğraşacaktır.

 Uygulanmayan Kurallar

Aile koyduğu kurallara ne kadar bağlı kalıyorsa çocuktaki inatlaşma ve direnç gösterme davranışı o kadar azalır. Burada önemli olan kuralların mantıklı ve açıklanabilir olmasıdır. Çünkü önemli olan çocukları kısıtlamak değil en doğru şekilde yetiştirebilmektir.

Aile Danışmanı Psikolog                                                                                                                                                                                       Nihal Özyedek