TEKNOLOJİ KULLANIMI

Değerli Ebeveynler,

Çocuklarımızın teknoloji ile kuracağı sağlıklı ve bilinçli ilişkinin temelleri aile olarak sizlerin destekleyeceğiniz kurallar ve sınırlar çerçevesinde atılacaktır. Bu yazımızda kontrollü kullanıldığında sonuçları harika olan, ama kontrolsüz kullanımı olumsuz sonuçlara yol açabilecek olan teknoloji konusuna, özellikle de bilgisayar kullanımını ele almak istedik.

Yazımızın faydalı olması dileğiyle.

Teknoloji Kullanımı

Teknoloji her gün o kadar hızla değişiyor ki bu hıza ayak uydurmak gün geçtikçe zorlaşıyor. Son yıllarda sık sık teknolojinin çocuklar üzerindeki olumsuz etkilerinden söz ediyoruz.  Çocukların ergenliğe ve yetişkinliğe giriş yaşlarının geçmişe oranla alt sınırda bulunması da ebeveynlerle çocuklar arasındaki algı uçurumunu gün geçtikçe daha da açıyor.

Neredeyse her gün yeni bir teknolojik gelişme ile karşı karşıya kalıyoruz. Bizler anne-babalarımıza göre daha teknoloji ile iç içe iken çocuklar teknolojinin içinde doğup büyüyorlar. Tabii ki bu hızlı değişim ve gelişimin etkileri üzerinde sık sık düşünmemiz gerekiyor. Televizyonun, medyanın, bilgisayarın çocuk ve gençler üzerindeki etkisi tartışılırken şimdi dikkatler internetin, online (çevrimiçi) oyunların ve sosyal medyanın etkisi üzerine yoğunlaşıyor.

Değişen sosyo-ekonomik yapı, kentleşmenin ve toplu konutların artması, yeşil alanların azalması ve sokakların güvensizleşmesi gibi olumsuzluklar nedeniyle çocuklarımızı kapalı alanlara mahkum ediyoruz. Boş vakitlerini kapalı alanlarda geçiren çocuklar da teknolojik cihazlara daha çok zaman ayırıyorlar. Bu noktada aile içi ilişkiler ve aile denetimi önem kazanıyor.

Bilgisayar Oyunlarının Etkileri

Günümüzde araştırmacılar, bilgisayar çağındaki “ekran” nesillerinin zihinlerinin “kitap” nesillerinden farklı geliştiğini vurguluyor. Beynin esnek yapısı maruz kaldığı uyaranlardan etkilenmesine olanak tanıyor. Beynin gelişimini olumlu uyaranlar kadar olumsuz uyaranlarda etkiliyor. Özellikle bilgisayar oyunları “içerikten” çok “amaca” hizmet ediyor . Çünkü bilgisayar oyunlarının bir görevi vardır, önemli olan o görevi başarmaktır. Örneğin bir prensesi kurtarmanız gerekiyorsa o prensesin nasıl biri olduğu, neler hissettiği gibi öyküyü oluşturan ve kişiselleştiren temalar yoktur, önemli de değildir zaten. Amaç onu kurtarmak ve böylece ulaşılan bir amaç karşısında hissedilen haz ile sınırlı kalır.

Oyunda önemli olan “şimdi ve burada” dır. Duygular, olayların öncesi ve sonrası yoktur, ayrıca davranışların gerçek sonuçları da yoktur. Bir oyunda binlerce askeri öldürmek tamamen normal ve sıradan bir olay haline gelebilir. Bu oyunlar sayesinde birini öldüresiye dövmek, hatta öldürmek o kadar kolay ve normal bir durum haline geliyor ki, çocuklar ve gençler şiddet karşısında duyarsızlaşıyorlar. Karşı tarafın duyguları olmadığı için empati kurmaya gerek de duymuyorlar. Esas konu hedefe ulaşmak, başarmak haline geliyor. Peki bilgisayar oyunlarındaki başarı, gerçek hayat başarısı ile örtüşüyor mu? Bir araştırmaya göre empati becerisi ile analitik düşünme becerisi beyinde farklı bölümler tarafından yürütülüyor ve birinin öne çıkması diğerinin performansının düşmesine neden olabiliyor. Ama aynı araştırma aslında şunu gösteriyor ve vurguluyor ki hayat başarısı için gerekli olan aslında ikisini bir arada kullanmaktan geçiyor.

Anne Babaya Öneriler

• Aile bireylerine ve çocuklara zaman ayırmak önemlidir. Birçok ebeveyn çocuklarının gün içinde ne hissettiği, neler yaşadığı, kaygıları, korkuları, sevinçleri hakkında fikir sahibi olmadan eve geldiği anda komutlar vermeye başlar. Onları dinlemek, kucaklamak, dokunmak, sevdiğini söylemek iletişimi başlatmanın en iyi yolu olabilir.
• Çocukları spora yönlendirmek, hem yeni arkadaşlar edinmelerine hem de ortak bir faaliyet içinde yer alarak, sosyal yönden gelişmelerine olanak sağlar. Böylece çocuklar kendilerini bedensel ve ruhsal yönden iyi hissederler.
• Çocuklara sosyalleşebilecekleri, arkadaşlarıyla buluşacakları ve birlikte oynayacakları fırsatlar yaratılmalıdır.
• Çocukları yaşlarına uygun oyun ve oyuncaklara yönlendirmeli, çok erken yaşlarda teknolojik aletler hediye olarak çocuklara sunulmamalıdır. (Cep telefonu, İpad, Bilgisayar vb.)
• Teknolojiyi kullanırken anne ve babalar çocuklarına model olmalıdır. Sınırları çocuğun yaşına, kişiliğine, özel durumlarına göre ayarlamak, kendisinden beklenen sorumluluk ve davranışları belirtmek sağlıklı bireyler yetişmesi açısından önemlidir.

  Destina KÜTÜK KISACIK Psikolojik Danışman-Rehber Öğretmen Özel Adana Final İlkokulu   Kaynaklar: www.dbe.com.tr www.guncedanismanlik.net/