GECE TERÖRÜ

Gece terörü; genellikle 0-4  yaş arasındaki çocuklarda daha sık görülen bir uyku bozukluğudur. 7- 8 yaşına kadar sürebilir. Genetik, nörolojik (santral sinir sistemi immatürasyonu ) ve psikolojik nedenlere bağlı ortaya çıkar. Ancak kaygılı olan, yaşadığı duygusal ve travmatik bir olay sonrası hassasiyeti artan, yoğun ayrılık kaygısı yaşayan  çocuklarda daha sık görülür.

ÇOCUĞUMDAKİ GECE TERÖRÜ OLMASIN! 

Tipik bir atakta çocuk oldukça ürkmüş şekilde yatakta aniden çığlık atar,  inilti benzeri sesler çıkararak korku, çarpıntı, hızlı nefes alıp verme, terleme gibi belirtiler gösterir. Farklı el kol hareketleri olabilir, korkuyla yatağı ve yatak odasını terk etme görülebilir. Ataklar tekrarlayıcı şekilde, genellikle uykunun ilk yarısında ortaya çıkar. Yaklaşık 20 saniye ile 5 dakika kadar sürer. En geç 15 dakika içinde çocuk tam bir uyanıklık olmaksızın yatışır ve kendiliğinden uykuya dalar. Çocuk atak esnasında ve sonrasında çevreyle ilişkisizdir, sabah uyandığında atağı hatırlamaz.

PEKİ NE YAPMALIYIZ? 

Anne babaların öncelikle sakin olmaları, bu durumun ciddi bir hastalığa yol açmayacağını bilmeleri, çocuğun ertesi gün atak sürecini hatırlamayacağını akıllarında tutarak çocukta endişe yaratacak konuşma ve yaklaşımlarda bulunmaktan kaçınmaları gerekir.

Işığı açın, elini tutun, sarılın, uyandırmaya çalışmayın. Çocuğun güvenliği sağlanmalı, atak sırasında çocuğun kendine zarar vermesini engelleyecek şekilde tutulmalıdır. Anne dışında bakım  veren kişiye bilgi verilmelidir.  Gün içerisinde hareketli oyunlar, yorucu aktivitelerden kaçınılmalıdır. Bazı çalışmalar öncesinde çocuğu uyandırmanın faydalı olduğunu da savunmaktadır.

-Gece terörü sırasında sakin olunuz.

-Çocuğu kendisine zarar vermeyecek şekilde tutunuz.

-Çocuğun normal hayatını olabildiğince devam ettiriniz.

-Ertesi gün hatırlamayacağını biliniz.

-Tepkiniz ile ruhsal etkilenmesini alevlemeyiniz.

-Tipi ve sıklığı değişir, 2-3 ayda geçmezse mutlaka bir çocuk psikiyatrisi veya çocuk nöroloğuna başvurunuz.

HANGİ DURUMDA ENDİŞELENMEM GEREKİR? 

Çoğunlukla EEG bulguları normal olsa da mutlaka ayrıntılı bir değerlendirme ile epilepsi, santral sinir sisteminin organik hastalıkları ayrıcı tanısı yapılmalıdır. Haftada 2 kezden fazla oluyorsa, uyanma ve kabus nöbeti 30 dakikadan uzun sürüyorsa mutlaka araştırılmalıdır. Gece terörü tanısının netleşmesi ve uygun tedavi yaklaşımlarıyla birlikte sıklıkla ilaç tedavisine başvurulur. Çocuk doktoru, çocuk nöroloğu ve çocuk psikiyatrisinin multidisipliner yaklaşımı gerekir.

BU YAŞADIĞIMIZ ŞEY NE ZAMAN SONA ERECEK? 

Gece terörü yaşın ilerlemesi ile birlikte kendiliğinden kaybolma eğilimindedir. Pek çok çocuk hayatının belirli bir döneminde uyku terörü yaşamasına rağmen bunlardan pek azında sorun süregelen bir hal alır.

Gece terörüne ilk müdahale başlangıçta çocuğun uyku hijyeninin sağlanması yönünde olmalıdır. Bunun dışında çocuğu güç içerisinde aşırı bedensel yorgunluktan korumak, öğlen uykuları faydalı olabilir. Uyku terörü tablosu her gün aynı zaman da olma eğilimi gösteriyorsa oluş zamanından 15 dakika kadar öncesinde uyandırmak bazı ailelerin fayda gördüğü diğer bir yöntemdir.

DR.EFSUN SIZMAZ ÇOCUK SAĞLIĞI VE HASTALIKLARI UZMANI SAĞLIKLI BESLENME-UYKU DANIŞMANI PROFESYONEL ÖĞRENCİ KOÇU