Akıl ve Zeka Oyunları Hakkında Bilmek İstedikleriniz

Geçtiğimiz hafta Adana Akıl ve Zeka Oyunları İl Formatörü Yeliz Demir’i daha yakından tanımıştık. Akıl ve zeka oyunları konusuna bir başlangıç yapmıştık. Şimdi yazımızın devamında sizlerleyiz. Yeliz hocam bilgilerini bizlerle paylaşmaya devam ediyor.

Ne kadar gönlünüzü vermişsiniz bu konuya, akıl ve zeka oyunlarını yaygınlaştırmak için ülke geneli ve özelinde ve Adana’da ne tür çalışmalar yapılıyor?

Akıl ve Zeka Oyunlarına ilgim 9 yıl önce aldığım tek bir oyun ile başladı. Bu oyunu yönergeleri doğrultusunda oynadık ama sonra bu oyun bizim elimizde birçok farklı oyuna dönüştü. Sonra atık materyal ve malzemelerle oyunlar yapmaya başladım. Önce evde kızımla sonra okulda öğrencilerimle bu el yapımı oyunları oynamaya başladım. Okul sıralarına, hatta sınıf duvarlarına (bu konuda çok fazla uyarı alsamda J) oyunlar çizdim, boyadım. Çünkü oyunları satın almak ciddi bir maliyetti. Bir süre sonra sadece eğlenmek, iletişim kurmak için yaptığım bu çalışmaların çocuklar üzerinde farklı beceriler, kazanımlar ortaya çıkardığını gördüm. Aynı gelişim ve değişimi evde kızımda da fark ediyordum. Evde nerdeyse her gün bir oyun tasarlıyorduk. Eşim de çok oyunsever bir baba olduğundan oyunları tasarlarken bana desteği çok olmuştur.

Oyun ve oyunlaştırma çok uzun yıllardır var; ama benim süreci anlamam, keşfetmem ve bu işe gönül verme serüvenim böyle başladı. Sonra bu alan ile ilgili eğitimleri araştırdım. Aldığım eğitim devamında başka eğitimler almamı sağladı. Sonra akıl ve zeka oyunları ile ilgili projeler yazdım, öğrencilerimle beraber materyaller hazırladım. Hazırladığım farklı farklı projeler Eğitimde İyi Örnekler Konferansına 3 yıl üst üste seçildi. Eğitimde iyi örnekler konferansına öğrencilerim ile beraber birden fazla sunum ve atölye çalışmasına davet edildik. Ulusal çocuk kongrelerine yine öğrencilerimle birlikte yaptığımız çalışmaları sunmak için davet edildik ve sunumlarımızı projelerimizi aktardık. Birçok TUBİTAK sergisine projelerimizle katıldık. Bu çalışmaları yaparken bir yandan da alan ile ilgili eğitimleri almaya devam ettim; hala da ediyorum. Çünkü bu alan içinde çalışmak için sürekli kendinizi geliştirmeniz ve yenilemeniz gerekiyor. 21.yüzyıl becerilerine hakim olmak öğrencileri iyi anlamak ve etkili bir anlatım yöntemi bulabilmeniz için sizin sürekli “öğrenen” olmanız gerekli.

Ülke genelinde Milli Eğitim Bakanlığı tarafından birçok çalışma yapılmakta ve bu alanla ilgili mesleki gelişim eğitimleri verilmektedir. Bakanlığımız kendi bünyesinde Zeka Oyunları Eğitimleri açmakta ve bu alana ilgi duyan öğretmenleri eğitimlere alarak illerde yaygınlaştırılması için çalışmalar yapmaktadır. Son yıllarda STK lar ile işbirliği yapılarak Akıl ve Zeka oyunları eğitim süreci yaygınlaştırma süreci hız kazandı. Ülke çapında çeşitli turnuvalar düzenlenmeye başlandı. Yine bu alanı da içinde barındıran tasarım ve beceri atölyeleri illerde kurulmaya başlandı. Adana ilinde Adana İl Milli Eğitim Müdürlüğü onayı ile talep olan tüm ilçelerde öğretmenlere Zeka Oyunları mahalli hizmet içi öğretmen eğitimleri düzenleniyor. Alana ilgili olan, merak eden, öğrenmek isteyen öğretmenlerimiz bu kurslara başvuru yaparak eğitim alıyorlar. Yine Halk Eğitim Merkezlerimizde Zeka Oyunları Öğreticiliği kursları açılmakta ve yine alana ilgisi olan öğretmenlik lisans mezunu olan, lisans mezunu olup bu alana ilgisi ve merağı olan formasyon sahibi eğitimciler Halk Eğitim Merkezlerine başvuru yaparak zeka oyunları eğitimleri almaktadırlar.

Yine Adana ilinde Tüm Akıl ve Zeka Oyunları severler daha fazla bilgi ve beceri sahibi olmak için federasyon eğitimleri talep ettikleri takdirde de ve ilimizde bu eğitimler de özel olarak açılmaktadır.

Zeka Oyunları eğitimlerine katılan eğitimciler daha sonra okullarında öğrencilerine kurslar açarak öğrencileri ile paylaşımlarda bulunabiliyorlar. Gençlik merkezleri de kurslar açarak, turnuvalar düzenleyerek bu eğitimlerin yaygınlaştırılmasına destek olmaktadır.

İlimizde Akıl ve Zeka Oyunlarını yaygınlaştırılması ve farkındalık oluşturması açısından son yıllarda düzenli olarak Akıl ve Zeka Oyunları ilçe turnuvaları yapılmakta, son iki yıldır Geleneksel Adana Akıl ve Zeka Oyunları İl Turnuvası yapılmaktadır. Bu çalışmaları birlikte iyi koordine ettiğimiz bir ekibimiz var. Bu ekip içinde yer almaktan gurur duyduğumu ifade etmek isterim.

Düzenli oynandığında şu, şu özellikleri kazanıyor çocuklarımız diyebileceğiniz özellikler var mıdır?

Düzenli oyun oynayan çocuklar mutlu, huzurlu ve iletişim becerisi gelişmiş çocuklardır. Oyun oynayan çocukların tek başına oturup oyuncakları ile oynamasından bahsetmiyorum. İçinde yaşam olan, dinamiklik olan iletişim olan, duygu olan, işbirliği olan, sohbet edilen oyunlardan bahsediyorum. Çocuklar oyun oynarken sıra beklemeyi, oyunda kuralların var olduğunu ve bu kurallara  uyulması gerektiğini, saygı ve hoşgörüyü, bireysel olarak problem çözmeyi, oyun sonunda tebrik etmeyi ve edilmeyi öğrenirler. Yine grup oyunları oynayan çocuklarımız işbirliğini, paylaşmayı, ortak hareket etmeyi, birlikte mücadele etmeyi, görev bilincini kazanırlar. “Puzzle” nın bir parçası olmanın hazzını yaşarlar.

Oyun hayatın tam da kendisidir. Oyun içinde hoşgörü, sevgi, saygı, işbirliği, sabır, sıra bekleme, empati kurma, heyecan, bazen hırs, biraz kaygı, kazanma, kaybetme, problem çözme, birden fazla olasılığı düşünme, birden fazla çözüm önerisi, fikir paylaşımı, ortak fikir ve daha sayabileceğim bir çok duygu ve beceri mevcut. İşte bunların hepsi oyun ile öğrenilen kazanılan beceriler; yani tam da hayatın kendisi. Çocukların ilk oyun arkadaşları anne ve babalarıdır.

Akıl ve Zeka Oyunları eğitimleri almak isteyen çocuklarda süreç nasıl başlayıp devam ediyor.

Biz “Adana Akıl ve Zeka Oyunları Atölyesi” ekibi olarak yaptığımız çalışmalarda çocukları oyun arkadaşımız olarak atölyelerimize alıyoruz. Öncelikle oyun arkadaşlarımızla iletişim kurmamız ve birbirimize alışmamız gerekli. İlk etkinliklerimiz bu yönde oluyor. Sonrasında başlangıç noktamızı belirleyen, öncelikli becerileri ön plana çıkaran oyunlarımız ile devam ediyoruz. İşte bu süreç bize öğrencinin yetkinlikleri ile ilgili bilgi veriyor. Eğitimler üç periyot şeklinde planlanıyor. Periyot planlamamız aldığımız dönütlere göre değişebiliyor.

Periyotlar sonunda aylık tuttuğumuz gözlem notlarımız var. Bu gözlem notlarımız bize çocuğumuzun becerilerdeki gelişim düzeyini ve kazanmış olduğu yeni beceriler hakkında bilgiler veriyor. Veliler ile genel olarak oyunlar hakkında konuşuyoruz, çünkü bizim için velinin çocuk ile oyun oynaması ve bu yol ile iletişim kurması çok önemli…Biz oyun atölyelerimizde küçük öğrenenler yetiştiriyoruz. Ve bu küçük öğrenen eğitmenlerin evdeki öğrencileri; anne babaları varsa abi ve ablaları oluyor. İşte bu zincirleme öğrenme ve öğretme yöntemi bizim en büyük kazancımız….

Oyunların öğretim aşama ilkeleri var. Çocuk için oyun belirleyebilmek bizim için ilk süreç. Sonrasında bu oyunların öğretimi var bu da ikinci süreç…Oyunların kazandırdıkları ve çocuklardan aldığımız dönütleri ölçmek, arttırmak üçüncü süreç. Üçüncü süreç bizim en yoğun çalıştığımız ve katettiğimiz yolu gösteren son periyot..

Biz Akıl ve Zeka Oyunları Atölyesinde Eğitim çalışmalarımızı alanında iyi çalışan eğitimcilerimiz ile yapıyoruz. Bağlı bulunduğumuz bir kurum yok. Ancak atölyelerimizi yaptığımız bize kapılarını sonuna kadar açan kurum da, bize ait olan iki büyük atölyemiz var. Bu kurum içindeki atölyelerimizde iki farklı çalışma yapıyoruz.  İlk çalışmamız Akıl ve Zeka Oyunları Öğrenci Akademisi. İkinci çalışmamız Akıl ve Zeka Oyunları Öğretmen Akademisi.

Öğrenci Akademisinden az önce bahsettim, öğretmen Akademisi çalışmalarımızda her ay düzenli olarak gönüllü öğretmen atölyeleri düzenlemeye çalışıyoruz. Oyun tasarımları yapıyoruz, farklı farklı oyunları oynuyoruz, tartışıyoruz. Bildiklerimizi paylaşıyoruz-tabii biz de katılımcılardan çok şey öğreniyoruz. Ayrıca özel olarak yaptığımız federasyon eğitimleri de oluyor. Bu eğitimler federasyona yapılan talepler doğrultusuda düzenleniyor..

Adana ölçeğinde düşündüğümüzde bile karşımıza bir çok eğitmen çıkıyor, atölyeler açılıyor, ebeveynlerin çocuklarını götürecekleri yeri tercih ederken nelere dikkat etmeli sizce?

            Evet, bu konuda haklısınız, çünkü bu alan billboardlarda reklama dönüşen ve pazarı açık olan ticari bir alan. Öncelikle her atölye programının kendi çocuklarına uygun olacağını düşünmesinler. Birkaç saatlik atölyeler eğlencelidir. Mutlu ayrılır çocuklar ama kazanım yönü zayıftır. Eğitmenin bu alanla ilgili yeterli bilgi ve donanıma sahip olması çok önemlidir. Çünkü çıktının doğru olabilmesi için girdilerin, verilerin doğru yöntemlerle işi bilen kişiler tarafından yüklenmesi gerekli. Bizim çıktılarımız çocuklarımız. Onlara dokunan her elin doğru olması gerekli. Atölyeleri belirlerken eğitimciyi mutlaka araştırmalarını ve atölye programının içeriğinin belirlenen süre içinde tamamlanıp tamamlanamayacağını tespit etmeleri gerekli. Akıl ve Zeka Oyunları başlı başına bir öğretim metodu ve programıdır. Bir paket programın yanında hediye edilemez veya sunulamaz. Ders notu değildir, öğrenme alanlarının geliştirilmesi söz konusudur. Atölye programlarında eğitimcinin, çalıştığı kurumu ya da eğitimin yapıldığı kurum referans kabul edilmemelidir. Eğitimcinin kendisi ve çalışmaları referanstır. Akıl ve Zeka oyunlarında kalabalık atölye çalışmalarının yapılmasını uygun bulmuyorum. Gruplar 4 – 6 kişi ile sınırlandırılmalıdır. Akıl ve Zeka Oyunları eğitimleri uzun soluklu eğitimlerdir. Kısa süreli eğitimlerde öğrenci sadece oyunları öğrenir ve eğlenir.

Son olarak Adana akıl ve Zeka oyunları Atölyesi  hakkında ebeveynlere ne söylemek istersiniz?

Yaptığımız çalışmalar çocuk ve oyun temelli çalışmalardır. Farklı program çalışmaları yapıyoruz.

Akıl ve Zeka Oyunların da kazandırdığımız becerileri Stem atölyemizde bilimsel proje basamaklarında deneyimliyoruz. Bir atölye çalışması, diğer atölye çalışmasını destekliyor. Materyal ve malzememiz çok, hayal gücümüz sınırsız, gülümsememiz hep yüzümüzde, çocuklar hep etrafımızda. En sevdiğimiz işi yapıyoruz…HEP OYUN OYNUYORUZ….Uğur Okulları Adana Kampüsün’de bulunan atölyelerimizin kapıları sevgili çocuklara ve değerli ailelerine her daim açık J. Her hafta sonu cumartesi günü 4 oyun saatli atölye programı yapıyoruz. Bilgi almak, süreci ve işleyişi merak eden tüm arkadaşlarımızı tanış olmak için bekleriz.

İnstagram: @adanazekaoyunlarıatolyesi