Sanatla Mutluyum

Uzun zamandır İllüstratör Hülya Erdil Çakıroğlu’nun çocuklar için düzenlenen “Sanatla Mutluyum” atölyelerine katılıyoruz. Her atölye bitiminde çocuğumda gözlemlediğim, yeni bir bakış açısı ile oluşan yaratıcı bir fikir olması, içinde oluşan üretme isteğini coşkuyla dile getirmesi ve atölyede tanıdığı sanatçıları bizlere de anlatırken yaşadığı mutluluk duygusunu hissetmek ebeveyn olarak sanatın çocuk gelişimi üzerindeki olumlu etkilerini siz değerli okuyucularla ile de paylaşma isteği uyandırdı. Bu yüzden bu ay yazacağım yazımda aynı başlığı kullanarak çocuk gelişimine sanatın nasıl etki ettiğini, ebeveyn olarak bizlerin neler yapabileceğini paylaşmak ve sanata dair çocuk kitaplarına yönelik birkaç öneride bulunmak istedim.

Çocuklarımızın gelişim süreci çocuktan çocuğa farklılıklar gösteren ve ebeveynlerin titiz, sabırlı ve duyarlı olmasını gerektiren bir süreçtir. Bu süreç içerisinde ebeveynler olarak ne kadar endişeli ve ne kadar yetemez hissedersek hissedelim günün sonunda karşımızda hep araştırmacı, “çocuğuma daha ne verebilirim?”, “nasıl daha iyi geliştirebilirim?” Sorularına yanıt arayan ebeveynler görmekteyiz.

Bu sorulara yanıt olacak cevaplardan birisi de SANAT. En genel anlamıyla yaratıcılığın ve hayal gücünün ifade şekli. Çizim, resim, fotoğrafçılık, mimari, heykel, seramik, müzik, edebiyat hepsi birer sanat türüdür. Ve sanat bu türleri aracılığı ile ilgi duyulan alanda, çocuklarımızın tüm duyularını kullanarak kendilerini içlerinden geldiği gibi ifade edebildikleri zevkli bir uğraşıdır.

Erken yaşlarda sanatın hangi türü olursa olsun sanat ile tanışan bir çocukta bilim insanlarının yaptığı çalışmalar sonucunda çocukların fiziksel, bilişsel, sosyo-duygusal gelişimini bir bütün olarak desteklediği görülmüştür. Çocuklar planlama, seçim yapma, deneme, düzeltme, başladığı işe devam edip bitirme gibi bilişsel yetileri ve empati, paylaşmak, iş birliği yapmak gibi sosyo-duygusal yetileri sanatla koordineli olarak geliştirmişlerdir.

Örneğin ritim olgusu erken yaş dönemi çocukların sevdiği bir durum olup beyinde dil, soyut düşünme ve matematik alanlarında bulunan nöron bağlantılarını güçlendirmektedir. Ritmi çocuğa ritmik bir müzik ile ya da söylenen şarkılar ile sunarak verdiğimizde çocuk hem eğlenceli hem de rahatlatıcı bir faaliyet yaparken, bir yandan da dikkatini etkin bir şekilde kullanmasını sağlamış olacaktır. Ve bu sayede sosyo-duygusal yönden çocuk gelişmeye başlayacaktır.

Ya da sanat ile erken yaşta tanıştırılan bir çocuk kendini daha iyi tanımış olacak, neyi sevip sevmediğini, içinde yaşadığı duyguları sanat aracılığı ile ifade ederken seçim yapmayı, başladığı bir işi bitirmenin sorumluluğunu alarak bilişsel yetilerini geliştirdiği gibi hayal güçlerini inanılmaz seviyelerde harekete geçirmiş olacaktır. 

Yapılan akademik çalışmalar sanatın erken yaşlarda çocuklar ile tanıştırılmasında çocukların ileri yaş dönemlerinde okula devamlılık, üniversite hayatı gibi ileri düzey eğitim hayatının olmasını sağlayıcı olumlu özellikler kazandırmaktadır.

                Günün sonunda özgüveni yüksek, azimli, iç motivasyon kazanmış, keşfetmeye ve deneyimlemeye meraklı mutlu çocuklar sunmaktadır hayata.

                Ebeveynler olarak sanatı çocuklarımızla buluşturmak için özverili durumlar yaratmamız gerekebilir ama sanatsal faaliyetlerin doğuracağı sosyo-ekonomik durumlar ya da zaman bulamamaktan yakınmak gibi gerekçelerle çocuklarımızı sanattan uzak tutmak sanırım yapacağımız en büyük hatalardan biri olabilir. Çünkü gerçekten ekonomik olarak bütçe gerektirmeden de çocuğumuza sunacağımız sanatsal faaliyetler bulunmaktadır. Yeter ki araştırmasını bilelim, görelim ve uygulamak isteyelim. Ya da hayatımızın rutinleri içerisinde mutlaka ayırabileceğimiz bir 15 dakikamız olduğuna inanıyorum. Mesela yaşanılan her şehirde bugün sanatın çocuklarla buluşması için belediyelerin, çocuk kütüphanelerinin, halk eğitim merkezlerinin ve son dönemlerde yaygınca yararlanılan müzelerin ücretsiz kültürel faaliyetleri bulunmakta. Bu imkanları araştırıp bulmak da sanat için biz ebeveynlerin üzerine düşenlerden. Yine içinde bulunduğumuz pandemi sürecinde online ziyaret imkanları tanınan müze ziyaretleri bu anlamda atabileceğimiz adımlar arasında olmalı diye düşünüyorum. Ya da bu imkanları olmayan bir bölgede yaşıyorsak doğaya çıkıp çocuğumuzu çamurla buluşturmak onun çamurla bir şeyler tasarlamasını sağlamak bile sanat ile çocuğu buluşturmak için önemli bir adım olacaktır. Yine evimizde yaptığımız bir mayalı hamuru eline verip minik heykeller oluşturmasını istemek de bunun bir örneği olabilir. Sonunda kendimizin bile şaşıracağı imkanların önümüzde olmasını görmek, işe yaramayacağını düşündüğümüz bir geri dönüşüm malzemesinden çocuğumuzun yaratacağı bir eserin onda oluşturacağı özgüven ve mutluluk duygusunu hissetmek inanın sanatın ne kadar değerli ve olması gerektiğini bir kez daha gösterecektir.

                Yazıma son verirken sizlere, erken çocukluk döneminde sanatla çocuğumuzu kitaplar aracılığı ile tanıştırmak için birkaç kitap önerisinde bulunacağım. Daha detaylı bir liste görmek isteyenler için de kitap paylaşımlarına yer verdiğim instagram sayfam gezencocukkitabi üzerinde sabitlenmiş hikayeler kısmında sanat kitapları başlığında örneklere ulaşabilirsiniz.

Ruhumuza iyi gelen güzellikler listemize Sanatı eklemeyi unutmayalım.

Sevgilerimle…

 Degas’ın Gözünden : Marsık yayınlarından çıkan çeviri bir kitap.             

Matisse’in Bahçesi : Marsık yayınlarından çıkan çeviri bir kitap.

Ünlü Resimler Kartları: Faaliyetler yapabileceğimiz kartlar

Orkestranın Öyküsü: Sıfıraltı yayınlarından çıkan çeviri bir kitap.

Vivaldi :Yeni İnsan yayınlarından çıkan çeviri bir kitap.

Mozart: Doğan ve Egmont Yayıncılıktan çıkan bir kitap.