Adana Akıl Ve Zeka Oyunları İl Formatörü Yeliz Demir

Bilgi dolu bir eğitimci Annerehberi kurucusu ile tanışırsa ne olur? Peki, bu bilgi dolu öğretmen ya yazmayı da severse… Hem bilgisini paylaşmak isteği, hem yazma isteği ve bir web sitesi bir araya gelince neler olur bundan sonraki süreçte hep birlikte izleyip göreceğiz. Gönlünü Akıl ve Zeka oyunlarına kaptıran, Adana Akıl ve Zeka Oyunları İl Formatörü, Başhakem değerli öğretmenimiz Yeliz Demir’i daha yakından tanıyoruz bugün. Ünvanlarını saymakla bitiremiyoruz hocamızın buna bir de Annerehberi yazarı ünvanını ekleyelim öyleyse…

Bize biraz kendinizi tanıtır mısınız?

Merhaba; evli ve 2 çocuk sahibi mutlu bir anneyim. 23 Nisan İmam Hatip Ortaokulu’nda Teknoloji ve Tasarım dersi öğretmeni olarak görev yapıyorum. Adana Zeka Oyunları İl formatörü, Akıl ve Zeka oyunları Usta Eğitmeni / Başhakem olarak Adana ilinde öğretmen eğitimleri vermekte, turnuva organizasyonları yapmaktayım. Mesleğe başladığım ilk günün heyecanı ile öğretmenlikte 15. yılımı çalışıyorum.

Son zamanların yeni trendi bu zeka oyunu nedir tam olarak peki?

Akıl ve Zeka Oyunları bir ölçüm ya da ölçme aracı değildir. Bu oyunları oynamak için belli bir zeka ve yeteneğe sahip olmaya gerek yoktur. Akıl ve Zeka Oyunları zihni geliştiren, beyin egzersizleri yaptıran, bireye fayda sağlamayı amaç edinen, gözle görülen değişim sağlayacak materyal ve malzemeleri içinde barındıran,  tüm oyunları kapsayan, eğitimi destekleyen bir süreçtir.

Zekâ oyunları zihni açan, aklı çalıştıran, öğrenmeyi kolaylaştıran, çabuk öğrenmeyi sağlayan bir eğitim-öğretim metodu olarak kullanılıyor.

Oyun nedir? Çocuğun yaptığı en iyi iştir. Kullandığı en iyi dildir. Çocuğun öğrenme aracıdır. İçinde oyun ifadesi olan her şeyde çocuk öğrenmeye açıktır.

Önceden yok muydu peki bu oyunlar? Şu an hayatımızın merkezine yerleşti neredeyse? Ya da akıl ve zeka geliştirmemiz eskiden gerekmiyor muydu? Şimdi neden bu kadar bu konulara yönelir olduk sizce? Eskiden bir satranç vardı başka da pek bir oyun bilinmezdi…

İnsanoğlunun var olma sürecinden bu yana oyunun varlığından söz edilmektedir. Yaşanılan dönemlere göre oyun çeşitliliği farklılıklar göstermiştir. Dedelerimiz, ninelerimiz zamanında taşlar, küçük ağaç dalları, çubukları oyun malzemesi olarak kullanmış. Oyun malzemelerini kendiler yapar ya da çevreden toplarlarmış. Sınırsız hayal gücü ve yaratıcılık. O zamanlar parlayan nesneler yok tabii. (tv, tablet, telefon vb.)

Sonra anne babalarımızın döneminde top, ip, masa kağıt oyunları, masa taş oyunları, tavla gibi oyun malzemeleri ile oyunlar oynanmış. Tabii bu süreçte de parlayan nesnelerden pek bahsedilmiyor ama masa başı durağan oyunlar başlamış. Sonra bizim dönemlerimiz başlıyor; yine sokak oyunlarımız, okul bahçesinde oynadığımız oyunlarımız var ama hayatımızda parlayan nesneler de yerini alıyor. Artık oturma süreci, durağanlık artmaya başlıyor. Kutu oyunları, puzzle larla da tanışıyoruz. Giderek parlayan nesneler artmaya başlıyor. Bundan sonraki süreçte oyunlar bambaşka bir boyuta dönüşmeye başlıyor. Sokak oyunları ile bağlantı kalmıyor, hareketli oyunlar tercih edilmiyor, durağan ve sürekli kayan ekran daha cazip hale geliyor.

Her şeyin önlerine hazır olarak sunulduğu bir ortamda çocuklar ve yetişkinler olarak biz daha az hayal gücümüzü kullanıyor, daha az yaratıcılıktan bahsediyoruz. Tüm oyunumuz iki parmak ucunda başlayıp bitiyor. İnsanoğlu neredeyse oyun oynamayı bırakıyor daha bunula ilgili çok fazla şey söyleyebilirim, söyleyebiliriz.

Bu konunun üzerinde bu kadar çok durmamızın sebebi somut nesnelere dokunarak, etkileşim içinde hareket ederek, işbirliği ve dayanışma ile becerilerimizi deneyimsel yaşantılarla kazanmak, kazandırmaktır. Kişinin oyun oynaması aslında kendi keşif yolculuğuna çıkmasıdır.

Şimdi bu işin bu kadar popüler olması ekrandan uzaklaştırılmak istenen çocuklardır. Oyun oynayarak öğrenmenin etkisi, kalıcılığı da günümüzde herkes tarafından kabul görmekte. Durağan ve ekran başında olan çocuklarda bir süre sonra önüne geçilmesi, önlem alınması gereken durumlar, sorunlar orta çıkıyor. Akıl ve zeka oyunları evlerde ve okullarda çocuklara farklı bir oyun alternatifi sunuyor. Bu oyunlar çocukları uzun süre meşgul edebiliyor. Bu sürede doğru yöntemler ile oyun seçilmişse çocukta beceri kazanma ve uğraş başlıyor.

Akıl ve zeka oyunları içinde çocuklar en çok hangi özelliklere sahip olan oyunları tercih ediyorlar?

Çocuklar içinde hareket olan, dinamiği çok, heyecanı sürekli canlı olan oyunları çok seviyorlar. Oyunun içinde kapma, yakalama, zili çalma, puan alma, inşa etme gibi özellikler olan oyunları tercih ediyorlar.

Oyun isimleri yazmak ne kadar doğru olur bilemiyorum; çünkü aynı amaç ve kazanımlara hitap eden birbirine benzeyen çok fazla oyun çeşidi var. Ve oyunlar her öğrencide aynı etkiyi yaratmayabiliyor.

Kısaca şöyle özetleyebilirim, küp atma ile yönergesi belirlenen oyunlar, içinde zil olan oyunlar, parça tamamlayan, resim bulduran, inşa yaptıran, yönergelere göre malzeme toplatan, birden fazla hamlenin bir arada yapıldığı, bedensel hareketler olan oyunlar çocuklar tarafından çok seviliyor.

Bütün zeka oyunlarına akıl ve zekayı mutlaka geliştirir diyebilir miyiz?

İçinde oyun olan her şeyin mutlaka bir ve birden fazla kazanımı vardır. Zeka Oyunları sadece zeka gelişimini destekler diye düşünülmemeli, zeka oyunları aynı zamanda değerler eğitimini pekiştiren, uygulatan oyunlardır. Oyunlar bir defa değil, sürekli oynatıldığı zaman zekayı geliştirdiği akıllı düşünmeyi desteklediği bilimsel olarak kanıtlanmış.

Peki, çocukların akıl ve zeka gelişimini desteklemek için şu oyunu şu kadar süre oynarsa şu değişim fark edilebilir diyebileceğiniz spesifik bilimsel çalışmalar var mı?

Bu tür oyunlar var tabii ama her çocuk için aynı oyunlar ile başlama yöntemi doğru olmuyor. Bir oyun veya benzer oyun türleri sahneye çıkar oyununu oynar, sahneden iner ama bir süre sonra tekrar sahneye çıkar. Bu oyunu oynadık, bunu biliyoruz, bununla artık işimiz bitti diyemeyiz. Birinci seviye basit kağıt kalem oyunları sonrasında görseli olan oyunlar, sonrasında basit strateji oyunları ile bir yol çizersiniz. Sonra tekrar başa döner seviyeleri birer tık yukarı çıkararak, farklı oyunlarla aynı yolu daha emin ilerlersiniz. Daha sonraki yol öğrencinin kendi kendine belirlediği yola dönüşür. Yine oyun ismi vermiyorum çünkü işimiz oyun adı ve marka reklamı değil, doğru yol haritası doğru periyodu belirlemek.

Peki, çocuk yaş grubuna göre akıl ve zeka oyunlarını sıralarsak nasıl bir tablo çıkar önümüze?

Çocukların yaş gruplarından daha çok bulunduğu hazır bulunuşluk düzeyi oyunların belirlenmesinde önceliğimizdir. Ama genel olarak bir beceri kazandırma sıralaması yapabiliriz.