Adana Akıl Ve Zeka Oyunları İl Formatörü Yeliz Demir

Bilgi dolu bir eÄŸitimci Annerehberi kurucusu ile tanışırsa ne olur? Peki, bu bilgi dolu öÄŸretmen ya yazmayı da severse… Hem bilgisini paylaÅŸmak isteÄŸi, hem yazma isteÄŸi ve bir web sitesi bir araya gelince neler olur bundan sonraki süreçte hep birlikte izleyip göreceÄŸiz. Gönlünü Akıl ve Zeka oyunlarına kaptıran, Adana Akıl ve Zeka Oyunları Ä°l Formatörü, BaÅŸhakem deÄŸerli öÄŸretmenimiz Yeliz Demir’i daha yakından tanıyoruz bugün. Ünvanlarını saymakla bitiremiyoruz hocamızın buna bir de Annerehberi yazarı ünvanını ekleyelim öyleyse…

Bize biraz kendinizi tanıtır mısınız?

Merhaba; evli ve 2 çocuk sahibi mutlu bir anneyim. 23 Nisan Ä°mam Hatip Ortaokulu’nda Teknoloji ve Tasarım dersi öÄŸretmeni olarak görev yapıyorum. Adana Zeka Oyunları Ä°l formatörü, Akıl ve Zeka oyunları Usta EÄŸitmeni / BaÅŸhakem olarak Adana ilinde öÄŸretmen eÄŸitimleri vermekte, turnuva organizasyonları yapmaktayım. MesleÄŸe baÅŸladığım ilk günün heyecanı ile öÄŸretmenlikte 15. yılımı çalışıyorum.

Son zamanların yeni trendi bu zeka oyunu nedir tam olarak peki?

Akıl ve Zeka Oyunları bir ölçüm ya da ölçme aracı deÄŸildir. Bu oyunları oynamak için belli bir zeka ve yeteneÄŸe sahip olmaya gerek yoktur. Akıl ve Zeka Oyunları zihni geliÅŸtiren, beyin egzersizleri yaptıran, bireye fayda saÄŸlamayı amaç edinen, gözle görülen deÄŸiÅŸim saÄŸlayacak materyal ve malzemeleri içinde barındıran,  tüm oyunları kapsayan, eÄŸitimi destekleyen bir süreçtir.

Zekâ oyunları zihni açan, aklı çalıştıran, öÄŸrenmeyi kolaylaÅŸtıran, çabuk öÄŸrenmeyi saÄŸlayan bir eÄŸitim-öÄŸretim metodu olarak kullanılıyor.

Oyun nedir? ÇocuÄŸun yaptığı en iyi iÅŸtir. Kullandığı en iyi dildir. ÇocuÄŸun öÄŸrenme aracıdır. Ä°çinde oyun ifadesi olan her ÅŸeyde çocuk öÄŸrenmeye açıktır.

Önceden yok muydu peki bu oyunlar? Åžu an hayatımızın merkezine yerleÅŸti neredeyse? Ya da akıl ve zeka geliÅŸtirmemiz eskiden gerekmiyor muydu? Åžimdi neden bu kadar bu konulara yönelir olduk sizce? Eskiden bir satranç vardı baÅŸka da pek bir oyun bilinmezdi…

Ä°nsanoÄŸlunun var olma sürecinden bu yana oyunun varlığından söz edilmektedir. YaÅŸanılan dönemlere göre oyun çeÅŸitliliÄŸi farklılıklar göstermiÅŸtir. Dedelerimiz, ninelerimiz zamanında taÅŸlar, küçük aÄŸaç dalları, çubukları oyun malzemesi olarak kullanmış. Oyun malzemelerini kendiler yapar ya da çevreden toplarlarmış. Sınırsız hayal gücü ve yaratıcılık. O zamanlar parlayan nesneler yok tabii. (tv, tablet, telefon vb.)

Sonra anne babalarımızın döneminde top, ip, masa kağıt oyunları, masa taÅŸ oyunları, tavla gibi oyun malzemeleri ile oyunlar oynanmış. Tabii bu süreçte de parlayan nesnelerden pek bahsedilmiyor ama masa başı duraÄŸan oyunlar baÅŸlamış. Sonra bizim dönemlerimiz baÅŸlıyor; yine sokak oyunlarımız, okul bahçesinde oynadığımız oyunlarımız var ama hayatımızda parlayan nesneler de yerini alıyor. Artık oturma süreci, duraÄŸanlık artmaya baÅŸlıyor. Kutu oyunları, puzzle larla da tanışıyoruz. Giderek parlayan nesneler artmaya baÅŸlıyor. Bundan sonraki süreçte oyunlar bambaÅŸka bir boyuta dönüÅŸmeye baÅŸlıyor. Sokak oyunları ile baÄŸlantı kalmıyor, hareketli oyunlar tercih edilmiyor, duraÄŸan ve sürekli kayan ekran daha cazip hale geliyor.

Her ÅŸeyin önlerine hazır olarak sunulduÄŸu bir ortamda çocuklar ve yetiÅŸkinler olarak biz daha az hayal gücümüzü kullanıyor, daha az yaratıcılıktan bahsediyoruz. Tüm oyunumuz iki parmak ucunda baÅŸlayıp bitiyor. Ä°nsanoÄŸlu neredeyse oyun oynamayı bırakıyor daha bunula ilgili çok fazla ÅŸey söyleyebilirim, söyleyebiliriz.

Bu konunun üzerinde bu kadar çok durmamızın sebebi somut nesnelere dokunarak, etkileÅŸim içinde hareket ederek, iÅŸbirliÄŸi ve dayanışma ile becerilerimizi deneyimsel yaÅŸantılarla kazanmak, kazandırmaktır. KiÅŸinin oyun oynaması aslında kendi keÅŸif yolculuÄŸuna çıkmasıdır.

Åžimdi bu iÅŸin bu kadar popüler olması ekrandan uzaklaÅŸtırılmak istenen çocuklardır. Oyun oynayarak öÄŸrenmenin etkisi, kalıcılığı da günümüzde herkes tarafından kabul görmekte. DuraÄŸan ve ekran başında olan çocuklarda bir süre sonra önüne geçilmesi, önlem alınması gereken durumlar, sorunlar orta çıkıyor. Akıl ve zeka oyunları evlerde ve okullarda çocuklara farklı bir oyun alternatifi sunuyor. Bu oyunlar çocukları uzun süre meÅŸgul edebiliyor. Bu sürede doÄŸru yöntemler ile oyun seçilmiÅŸse çocukta beceri kazanma ve uÄŸraÅŸ baÅŸlıyor.

Akıl ve zeka oyunları içinde çocuklar en çok hangi özelliklere sahip olan oyunları tercih ediyorlar?

Çocuklar içinde hareket olan, dinamiÄŸi çok, heyecanı sürekli canlı olan oyunları çok seviyorlar. Oyunun içinde kapma, yakalama, zili çalma, puan alma, inÅŸa etme gibi özellikler olan oyunları tercih ediyorlar.

Oyun isimleri yazmak ne kadar doÄŸru olur bilemiyorum; çünkü aynı amaç ve kazanımlara hitap eden birbirine benzeyen çok fazla oyun çeÅŸidi var. Ve oyunlar her öÄŸrencide aynı etkiyi yaratmayabiliyor.

Kısaca ÅŸöyle özetleyebilirim, küp atma ile yönergesi belirlenen oyunlar, içinde zil olan oyunlar, parça tamamlayan, resim bulduran, inÅŸa yaptıran, yönergelere göre malzeme toplatan, birden fazla hamlenin bir arada yapıldığı, bedensel hareketler olan oyunlar çocuklar tarafından çok seviliyor.

Bütün zeka oyunlarına akıl ve zekayı mutlaka geliÅŸtirir diyebilir miyiz?

Ä°çinde oyun olan her ÅŸeyin mutlaka bir ve birden fazla kazanımı vardır. Zeka Oyunları sadece zeka geliÅŸimini destekler diye düÅŸünülmemeli, zeka oyunları aynı zamanda deÄŸerler eÄŸitimini pekiÅŸtiren, uygulatan oyunlardır. Oyunlar bir defa deÄŸil, sürekli oynatıldığı zaman zekayı geliÅŸtirdiÄŸi akıllı düÅŸünmeyi desteklediÄŸi bilimsel olarak kanıtlanmış.

Peki, çocukların akıl ve zeka geliÅŸimini desteklemek için ÅŸu oyunu ÅŸu kadar süre oynarsa ÅŸu deÄŸiÅŸim fark edilebilir diyebileceÄŸiniz spesifik bilimsel çalışmalar var mı?

Bu tür oyunlar var tabii ama her çocuk için aynı oyunlar ile baÅŸlama yöntemi doÄŸru olmuyor. Bir oyun veya benzer oyun türleri sahneye çıkar oyununu oynar, sahneden iner ama bir süre sonra tekrar sahneye çıkar. Bu oyunu oynadık, bunu biliyoruz, bununla artık iÅŸimiz bitti diyemeyiz. Birinci seviye basit kağıt kalem oyunları sonrasında görseli olan oyunlar, sonrasında basit strateji oyunları ile bir yol çizersiniz. Sonra tekrar baÅŸa döner seviyeleri birer tık yukarı çıkararak, farklı oyunlarla aynı yolu daha emin ilerlersiniz. Daha sonraki yol öÄŸrencinin kendi kendine belirlediÄŸi yola dönüÅŸür. Yine oyun ismi vermiyorum çünkü iÅŸimiz oyun adı ve marka reklamı deÄŸil, doÄŸru yol haritası doÄŸru periyodu belirlemek.

 

Peki, çocuk yaÅŸ grubuna göre akıl ve zeka oyunlarını sıralarsak nasıl bir tablo çıkar önümüze?

Çocukların yaÅŸ gruplarından daha çok bulunduÄŸu hazır bulunuÅŸluk düzeyi oyunların belirlenmesinde önceliÄŸimizdir. Ama genel olarak bir beceri kazandırma sıralaması yapabiliriz.

 

YaÅŸ Gurubu

Oyun/Oyunlar

5-6 yaÅŸ

Parmak kaslarını geliştiren oyunlar,

EÅŸleÅŸtirme blok oyunları, tak-çıkar-yerleÅŸtir farkı bul, benzeri ve gruplama oyunları uygun olan oyunlardır.

5-7 yaÅŸ

Görsel içinde istenileni bulma, tüme varım, tümden gelim oyunları, basit strateji oyunları, inÅŸaa oyunları

7-10 yaÅŸ

Strateji oyunları, geniÅŸ alanda parçaları bulma yerleÅŸtirme, yönerge doÄŸrultusunda parçaları yerleÅŸtirme, büyük inÅŸaa mimari yapı oyunları

10 yaÅŸ üzeri

Büyük alanda görsel algı oyunları, küçük alanlarda blok yerleÅŸtirme ve yönerge takibi oyunları, soyut ve uzamsal algının olduÄŸu oyunlar, strateji oyunları, denge ve inÅŸaa oyunları

 

 

Yorum yap